Είναι αρκετοί μήνες - στην πραγματικότητα 1-2 χρόνια - που είχα ασχοληθεί με τον τομέα της ψυχολογίας που ονομάζεται Συνδιαλεκτική Ανάλυση. Η διαδικασία αυτή βασίστηκε τόσο σε μία προσωπική αναζήτηση που γινόταν εκείνη την εποχή όσο και στην εργασία του Tomas Harris απόρροια της οποίας είναι το βιβλίο του Είμαι ΟΚ, είσαι ΟΚ που κυκλοφορεί και στην ελληνική αγορά.
Επιπλέον, επειδή έκρινα χρήσιμη τη θεωρία σαν εργαλείο κατανόηση κάποιων πραγμάτων - μεταξύ αυτών και αστρολογικών - αποφάσισα να γράψω και δύο σχετικά άρθρα για το θέμα και να τα στείλω στην ιστοσελίδα του MyHoroscοpe, που αρθρογραφούσα τότε με τίτλο Εισαγωγή στην Συνδιαλεκτική Ανάλυση.
Στο 2ο μέρος αυτού του άρθρου υπήρχαν διάφορες εφαρμογές της ψυχολογικής αυτής θεωρίας και μεταξύ άλλων αναφορές στις κοινωνικές της προεκτάσεις. 'Ελεγε μεταξύ άλλων το άρθρο ότι:
"Η ύπαρξη του Γονέα, του Παιδιού και του Ενήλικου μέσα στον κάθε άνθρωπο δεν είναι μόνο γεγονός που επηρεάζει τον ίδιο και το άμεσο περιβάλλον του, αλλά επηρεάζει και τη συμπεριφορά της κοινωνίας που ζει, τη διαμόρφωση της κουλτούρας και τη λειτουργία της κοινωνίας και του πολιτεύματος.
Πόση απόσταση χωρίζει άραγε το συνειδητοποιημένο πολίτη - Ενήλικα που αξιολογεί τις κυβερνήσεις με βάση τα πεπραγμένα τους από τον "καλό πατριώτη" ή τον αφοσιωμένο στο κόμμα οπαδό, που ακολουθεί για συναισθηματικούς λόγους το "ιδανικό" του ή μιμείται την παράδοση των γονέων του.
Ο "καλός πατριώτης" που υπερασπίζεται τη "μητέρα - πατρίδα" απέναντι στους "κακούς ξένους", ακόμα κι αν η πατρίδα αυτή έχει λάθος ή ο δημόσιος υπάλληλος που αποφεύγει να αναλάβει τις ευθύνες του, μεταθέτοντας τις στους ανώτερους του δε μας θυμίζουν άραγε συμπεριφορές του παιδιού που αποφεύγει τις ευθύνες του ή υπερασπίζεται με πάθος τη μητέρα του απέναντι σε όσους θέλουν να τη βλάψουν;
Μήπως ο "πατριωτισμός" που διδασκόμαστε είναι ανάλογος με το σεβασμό στην εξουσία του Γονέα; Τι χρειάζεται άραγε για να ξυπνήσουμε τον Ενήλικο, ανεβάζοντας την ποιότητα της Δημοκρατίας, ώστε αυτή να οδηγείται από Ενήλικους πολίτες για χάρη Ενήλικων πολιτών;
Στις σχέσεις των κρατών μεταξύ τους, πότε οι σχέσεις βασίζονται στην τιμιότητα και τη δέσμευση, με τιμή για τα συμφωνηθέντα και πότε οι σχέσεις γίνονται παιχνίδια εξουσίας όπως το "εσύ άρχισες πρώτος' για να καταλήξουν σε επίδειξη υπερβολικής βίας, όπως το επιτρέπει ο βίαιος Γονέας; Πότε η διαπραγμάτευση σταματά να γίνεται εργαλείο επικοινωνίας των ανθρώπων και αρχίζει να γίνεται χώρος εξάσκησης των παιχνιδιών συμπεριφοράς μεταξύ των εθνών όπως το παιχνίδι "το δικό μου όπλο είναι μεγαλύτερο από το δικό σου";
Ή για να τολμήσουμε να αγγίξουμε και το ζήτημα της θρησκείας, πότε μία εμπειρία θρησκευτική είναι μία εμπειρία Ενήλικης ενατένισης του αγνώστου και πότε μία καλή πράξη απέναντι στον καλό Θεό που επιβραβεύει την πίστη και την υπακοή του "ποιμνίου" του; Ή μήπως μπορεί μία θρησκευτική πράξη να είναι απλά μία πράξη δραπέτευσης από την πραγματικότητα της ζωής;"
ή σε μερικά άλλα σημεία από το πρώτο μέρος της μελέτης...
"..... Από την άλλη πλευρά υπάρχουν καταγραφές στις οποίες το παιδί «κλείνει το διακόπτη» μέσα του, επειδή δεν παρουσιάζονται συνεπείς προς τον εαυτό τους και το παιδί δεν μπορεί να στηριχτεί σε αυτές. Για παράδειγμα οι διαφωνίες των γονιών του και η ασυνέπεια λόγων και έργων είναι λόγοι που μπορεί να καταστήσουν κάποιες εγγραφές ανενεργές."
"...... Μία δεύτερη δυνατότητα εξέλιξης της πρώτης θέσης ζωής είναι το να εξελιχθεί αυτή η θέση στο Είμαι ΟΚ - Δεν είσαι ΟΚ. Τα παιδιά που αναπτύσσουν αυτή τη θέση ζωής είναι συνήθως αυτά που είναι κακοποιημένα. Για τα παιδιά αυτά η παρουσία του γονέα είναι πηγή πόνου και βίας και η μόνη τους ανακούφιση είναι η ίδια τους η μοναξιά. Η μοναξιά αυτή οδηγεί προοδευτικά και στη διάθεση για αυτοϊκανοποίηση, καθώς η ευχαρίστηση δεν μπορεί να προέλθει από τον έξω κόσμο. Έχοντας στο μυαλό τους τη βία που έχουν υποστεί, τα παιδιά αυτά αποδέχονται ότι η βία είναι επιτρεπτή κι έτσι θεωρούν ότι έχουν και αυτά την άδεια να χτυπούν. Είναι γεμάτα μίσος για την κοινωνία άλλά το κρύβουν πίσω από μία τυπική ευγένεια. Κι αυτά δεν αποδέχονται εύκολα την ψυχοθεραπεία, καθώς θεωρούν το θεραπευτή τους ότι δεν είναι ΟΚ. Τα άτομα αυτά δεν έχουν όρια και πρέπει και είναι δυνατό να καταλήξουν σε εγκληματικές και αντικοινωνικές συμπεριφορές. Μαζεύουν γύρω τους άτομα που τους κολακεύουν, αλλά κατά βάθος ξέρουν ότι οι κολακείες αυτές δεν είναι αληθινές, καθώς αυτοί που τις εκστομίζουν οι ίδιοι δεν είναι ΟΚ. Έτσι το αποτέλεσμα είναι ότι μένουν στην αυτοϊκανοποίηση της μοναξιάς τους, καθώς αποδέχονται μόνο τον εαυτό τους ότι είναι ΟΚ"
"Υπάρχουν κι άλλες πιο προχωρημένες περιπτώσεις αποκλεισμού, που οδηγούν σε συγκεκριμένες ψυχιατρικές ασθένειες. Στην περίπτωση της Ψύχωσης για παράδειγμα, ο Ενήλικος έχει αποκοπεί εντελώς από το κέντρο αποφάσεων..... Στην περίπτωση αυτή η διάθεση του ατόμου εναλλάσσεται απότομα κυριαρχούμενη άλλοτε από το Γονέα κι άλλοτε από το Παιδί. ..... Αιτία της συμπεριφοράς αυτής είναι συνήθως η αντιφατική φύση του Γονέα, που οφείλεται σε γονείς που δεν έχουν επιδείξει σταθερότητα στα μηνύματα που αποστέλλουν, ώστε να βοηθήσουν το παιδί να δημιουργήσει μέσα του μία σχέση αιτίου και αποτελέσματος για τη συμπεριφορά του και την επιβράβευση ή επίκριση από το Γονέα. Το παιδί γνωρίζει έτσι ότι αργά ή γρήγορα η διάθεση του γονέα του θα μεταβληθεί, αλλά δε γνωρίζει το γιατί και δεν μπορεί να το προβλέψει. Έτσι ο Ενήλικος του ακυρώνεται και μαθαίνει να περιμένει μοιρολατρικά τις αλλαγές διαθέσεων του γονέα του. Να σημειώσουμε εδώ ότι τέτοια συμπεριφορά επιδεικνύουν γονείς που είναι κι αυτοί μανιοκαταθλιπτικοί (μανία = υπερβολική χαρά, κατάθλιψη = μελαγχολία). Η μανιοκαταθλιπτική συμπεριφορά αυτή μεταβιβάζεται από το γονιό στο παιδί σα να ήταν στην πραγματικότητα ένα κληρονομικό χάρισμα και καταλήγει να στοιχειώνει γενιές και γενιές παιδιών, μέχρι να βρεθεί κάποιος αρκετά ισχυρός Ενήλικος να την ανακόψει."
Αντικρίζοντας τώρα τα γεγονότα που συνέβησαν - και συνεχίζουν να συμβαίνουν σποραδικά - τον τελευταίο καιρό εκπλήσσομαι για το πόσο επίκαιρα δείχνουν αυτά που είχα διαβάσει τότε σε ένα βιβλίο που κατά τα άλλα είχε χρησιμότητα κυρίως προσωπική. Εκπλήσσομαι για το πόσο αντιστοιχούν σε μία κοινωνική κατάσταση ανωριμότητας ενός μανιοκαταθλιπτικού κράτους, που άλλοτε επιτρέπει τα πάντα και αφήνει τους πολίτες - παιδιά ασύδοτους κι άλλοτε τους τιμωρεί βάναυσα φτάνοντας ακόμη και στο θάνατο.
Εκπλήσσομαι για το πόσο αντιστοιχούν σε ένα γονέα που ποτέ δεν έβαλε σωστά όρια στα παιδιά του αλλά και ποτέ δεν ακολούθησε αυτά τα όρια κι ο ίδιος.
Από την ανωριμότητα του έλληνα πολίτη που ψάχνει απαντήσεις σε κάποιου είδους πατριωτισμό ή αντιθέτως στην ανατροπή του κράτους - γονέα. Και είναι άλλοτε απείθαρχος σαν παιδί και άλλοτε απόλυτος και ισοπεδωτικός σαν γονέας.
Και προβληματίζομαι γιατί δεν έχει μάθει να λειτουργεί σαν ενήλικος μέσα από τις ιδιότητες που κατεξοχήν πρέπει να έχει ένας ενήλικος:
1. Τη Δημιουργικότητα
2. Τη σύνθεση
3. Τη συμπερασματική λογική
4. Τη λήψη αποφάσεων με βάση σχετικές θέσεις και πιθανότητες κι όχι απόλυτες θέσεις / ασφάλειες και βεβαιότητες
Μήπως τελικά η δική μας κοινωνία είναι μία κοινωνία που απαιτεί μαζική ψυχανάλυση; Μία κοινωνία - όχι πολύ διαφορετική - από τις ατομικές μας οικογένειες που ταλαντεύονται από την κακοποίηση και τον αυταρχισμό στην αδιαφορία και την ασυδοσία;
Προβληματίστηκα ιδιαίτερα για την έλλειψη εμβάθυνσης στους συλλογισμούς όλων μας όταν αντικρίσαμε αυτή την κρίση. Τις γενικεύσεις στις οποίες προχωρήσαμε με τόση ευκολία και τα διλήμματα που βάλαμε αμέσως αμέσως πριν ακόμη ξεκινήσουν τα πολύ πολύ δύσκολα.
Τελικά ίσως είμαστε άξιοι της τύχης μας σαν κοινωνία καθώς δεν έχουμε καταφέρει μετά από 150 χρόνια ανεξαρτησίας να φτάσουμε ούτε καν στην εφηβεία. Κι αν είχαμε κάποιες τέτοιες ελπίδες σχετικά πριν από δέκα χρόνια, σήμερα προχωράμε πίσω ολοταχώς.
Ίσως το συμπέρασμα από όλα αυτά είναι χρειαζόμαστε μαζική ανάλυση...
Φιλικά, για τους αναγνώστες...
Β.Παπαδολιάς
ΥΓ: Για όσους ενδιαφέρονται για το άρθρο επισυνάπτω σχετικές παραπομπές:
Εισαγωγή στη Συνδιαλεκτική Ανάλυση
http://www.myhoroscope.gr/95-øõ÷ïëïãßá/4730-åéóáãùãÞ-óôç-óõíäéáëåêôéêÞ-áíÜëõóç.html
Εισαγωγή στη Συνδιαλεκτική Ανάλυση Μέρος ΙΙ
http://www.myhoroscope.gr/88-Üñèñá-ìåëþí/6151-åéóáãùãÞ-óôç-óõíäéáëåêôéêÞ-áíÜëõóç-ìÝñïò-2ï.html
Ευχαριστώ την ιστοσελίδα του Myhoroscope για τη δημοσίευση τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου