Η μελέτη των αρχαίων ιστορικών γεγονότων συνδέεται συχνά με αστρονομικά και αστρολογικά φαινόμενα, αναπόσπαστα δεμένα με τις αποφάσεις των ηγετών και τις εξελίξεις των γεγονότων. Οι περισσότεροι έχουν ακούσει ίσως για την έκλειψη που συνέβη στην πρώτη επιδρομή του Ξέρξη στην Ελλάδα και το μαστίγωμα της θάλασσας για το ότι βυθίστηκαν τα πλοία των Περσών, πόσοι γνωρίζουν όμως ότι μία Μεγάλη Έκλειψη συνέβη επίσης πριν από την αποφασιστική Μάχη των Γαυγαμήλων; Μία έκλειψη που δικαιολογεί τη φήμη της αστρολογίας, ως εργαλεία ιστορικής ερμηνείας καθώς σηματοδότησε την αλλαγή ισχύος στο χώρο της μέσης ανατολής.
Πηγή για τη μελέτη μας αποτέλεσε η εργασία των V.F.Polcaro, G.B.Valsecchi και L. Velderame "The Gaugamela Battle Eclipse: An Archaeoastronomical Analysis που δημοσιεύτηκε στο Academia.edu
Σύμφωνα με αυτή την μελέτη οι συντεταγμένες για τις οποίες θα πρέπει να υπολογίσουμε την έκλειψη είναι οι 32 Ν 30 και 44 Ε 30 και η ημερομηνία της έκλειψης θα πρέπει να είναι η 20 με 21 Σεπτεμβρίου του 330 πΧ. Βεβαίως οι αλλαγές των ημερολογίων δεν μας επιτρέπουν εύκολα να ξέρουμε, πώς θα μετατρέπαμε σήμερα αυτή την ημερομηνία.
Ευτυχώς η εργασία αποτολμά μία αναπαράσταση του Ουρανού, η οποία μας δείχνει ότι η Σελήνη κάνει σύνοδο με τον Κρόνο την ώρα της έκλειψης και ο Δίας βρίσκεται κοντά στη Δύση του.
Ανατρέχοντας στο Solar Fire, στην αναζήτηση εκλείψεων η πιο κοντινή έκλειψη που βρίσκουμε είναι αυτή της 10ης Σεπτεμβρίου 330. Στην οποία η Σελήνη δείχνει να είναι κοντά στον Κρόνο και ο Δίας γωνιακός. Η Σελήνη με τα σημερινά κριτήρια βέβαια θα λέγαμε ότι δεν κάνει σύνοδο, όμως οι αρχαίοι αστρονόμοι ας μην ξεχνάμε θεωρούσαν σύνοδο οτιδήποτε γινόταν στο ίδιο ζώδιο.
Ο ζωδιακός που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι αστρονόμοι επίσης θέλει μία διευκρίνιση διότι τις εποχές εκείνες δεν είχαμε τον ζωδιακό με την μηδενική του Κριού στην αρχή του. Και δεδομένου ότι οι διάφορες σχολές αστρολογίας εκείνη την εποχή είχαν διαφορετικούς ζωδιακούς, ανάλογα με τις μετρήσεις που χρησιμοποιούσαν και πότε τις είχαν κάνει, δεν είμαστε σε θέση να επιβεβαιώσουμε τα ζώδια του χάρτη.
Ο Δίας πάλι βρίσκεται στην Ανατολή και όχι στη Δύση, όμως αυτό θα μπορούσε επίσης να εξηγηθεί από το ότι οι αστρολόγοι στην Μέση Ανατολή κοιτούσαν προς το Νότο κι όχι τον Βορρά κι επομένως αυτό που για μας θα ήταν Ανατολή σε αυτούς ήταν Δύση. Το μόνο στην ουσία που θα μπορούσαμε να εξετάσουμε δηλαδή είναι οι όψεις των πλανητών κι όχι η οικοθεσία ή η θέση τους σε ζώδιο.
Πράγματι η έκλειψη βλέπουμε ότι περιέχει ένα ΤΑΥ τετράγωνο με τον Δία. Δεδομένου ότι ο Δίας είναι ανατέλλων ένας σημερινός αστρολόγος εύκολα θα έλεγε ότι ανατέλλει ένας καινούριος βασιλιάς. Να σημειωθεί ότι οι πέρσες αστρολόγοι ξεκινούσαν την ημέρα τους από τη δύση του Ήλιου και έτσι οι πρώτες μετρήσεις τους ήταν πάντα οι νυκτερινές, δηλαδή το επάνω ημισφαίριο του χάρτη με τα δικά μας μέτρα.
Στο χάρτη παρατηρούμε επίσης την αντίθεση Ποσειδώνα Πλούτωνα, δύο μεγάλων γιγάντων που όπως έχουμε επισημάνει σε μαθήματα Πολιτικής Αστρολογίας συχνά ευθύνονται για την αλλαγή ισχύος στις διάφορες μεγάλες δυνάμεις, ιδιαίτερα για τη σύγκρουση πολιτικο-θρησκευτικών συστημάτων. Πράγματι τα χρόνια της σύγκρουσης του Αλεξάνδρου με τους Πέρσες, από το 332πΧ μέχρι το 328 πΧ είχαμε τη μεγάλη αντίθεση των δύο γιγάντων.
Κατά τα λοιπά η αντίθεση Ποσειδώνα Πλούτωνα συνδυάζεται αρμονικά με την έκλειψη με τρόπο που ο Ήλιος κάνει τρίγωνο με τον Πλούτωνα, που αν η οικοθεσία είναι σωστή, βγάζει τον Ήλιο στο Μεσουράνημα και δίνει μεγάλη δύναμη. Επίσης έχει Άρη στον οίκο που παραδοσιακά είναι του στρατού, δηλαδή τον 6ο αλλά και αντίθεση Ερμή Κρόνου, που διευκολύνεται όμως από τον Άρη.
Εκείνη την εποχή βέβαια οι αστρολόγοι κοίταζαν μόνο τους πλανήτες ως τον Κρόνο, επομένως δε θα έβλεπαν αυτή τη συσχέτιση. Θα έβλεπαν σίγουρα όμως την Ανατολή του Δία, αλλά και το ότι η Σελήνη καλυπτόταν από τον Κρόνο. Επομένως αν η μάχη της Έκλειψης ήταν μεταξύ της Ανατολής (Ελλάδα-Ηλιος) και της Δύσης (Περσία-Σελήνη), το τέλος της Σελήνης κοντά στον Κρόνο θα μπορούσε να προβλεφθεί. Από την άλλη οι αρχαίοι αστρολόγοι είχαν άλλους τρόπους να κάνουν πρόβλεψη τότε, καθώς δεν είχε εφευρεθεί καν ο ωροσκοπιακός χάρτης, όπως τον ξέρουμε σήμερα. Κοίταζαν για παράδειγμα προς ποια κατεύθυνση πήγαινε η σκιά της Έκλειψης και η κατεύθυνση στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα τους έδειχνε ποια δύναμη θα επηρεαζόταν.
Κοίταζαν επίσης από πού ήταν ορατή η έκλειψη και τέλος την ημέρα και τον μήνα αριθμολογικά που τα συνέδεαν με διάφορες θεότητες ή δαίμονες που ήταν προστάτες στην κάθε ημέρα (κάπως ανάλογα όπως ερμηνεύουμε εμείς σήμερα τις ζωδιακές μοίρες).
Είναι ενδιαφέρον σε κάθε περίπτωση να βλέπουμε πώς αντιλαμβάνονταν οι αρχαίοι αστρολόγοι τις προβλέψεις στην εποχή τους και πώς αυτές επέδρασαν στον τρόπο σκέψης των βασιλιάδων τους οποίους συμβούλευαν και επηρέαζαν.
Πηγή για τη μελέτη μας αποτέλεσε η εργασία των V.F.Polcaro, G.B.Valsecchi και L. Velderame "The Gaugamela Battle Eclipse: An Archaeoastronomical Analysis που δημοσιεύτηκε στο Academia.edu
Σύμφωνα με αυτή την μελέτη οι συντεταγμένες για τις οποίες θα πρέπει να υπολογίσουμε την έκλειψη είναι οι 32 Ν 30 και 44 Ε 30 και η ημερομηνία της έκλειψης θα πρέπει να είναι η 20 με 21 Σεπτεμβρίου του 330 πΧ. Βεβαίως οι αλλαγές των ημερολογίων δεν μας επιτρέπουν εύκολα να ξέρουμε, πώς θα μετατρέπαμε σήμερα αυτή την ημερομηνία.
Ευτυχώς η εργασία αποτολμά μία αναπαράσταση του Ουρανού, η οποία μας δείχνει ότι η Σελήνη κάνει σύνοδο με τον Κρόνο την ώρα της έκλειψης και ο Δίας βρίσκεται κοντά στη Δύση του.
Ανατρέχοντας στο Solar Fire, στην αναζήτηση εκλείψεων η πιο κοντινή έκλειψη που βρίσκουμε είναι αυτή της 10ης Σεπτεμβρίου 330. Στην οποία η Σελήνη δείχνει να είναι κοντά στον Κρόνο και ο Δίας γωνιακός. Η Σελήνη με τα σημερινά κριτήρια βέβαια θα λέγαμε ότι δεν κάνει σύνοδο, όμως οι αρχαίοι αστρονόμοι ας μην ξεχνάμε θεωρούσαν σύνοδο οτιδήποτε γινόταν στο ίδιο ζώδιο.
Ο ζωδιακός που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι αστρονόμοι επίσης θέλει μία διευκρίνιση διότι τις εποχές εκείνες δεν είχαμε τον ζωδιακό με την μηδενική του Κριού στην αρχή του. Και δεδομένου ότι οι διάφορες σχολές αστρολογίας εκείνη την εποχή είχαν διαφορετικούς ζωδιακούς, ανάλογα με τις μετρήσεις που χρησιμοποιούσαν και πότε τις είχαν κάνει, δεν είμαστε σε θέση να επιβεβαιώσουμε τα ζώδια του χάρτη.
Ο Δίας πάλι βρίσκεται στην Ανατολή και όχι στη Δύση, όμως αυτό θα μπορούσε επίσης να εξηγηθεί από το ότι οι αστρολόγοι στην Μέση Ανατολή κοιτούσαν προς το Νότο κι όχι τον Βορρά κι επομένως αυτό που για μας θα ήταν Ανατολή σε αυτούς ήταν Δύση. Το μόνο στην ουσία που θα μπορούσαμε να εξετάσουμε δηλαδή είναι οι όψεις των πλανητών κι όχι η οικοθεσία ή η θέση τους σε ζώδιο.
Πράγματι η έκλειψη βλέπουμε ότι περιέχει ένα ΤΑΥ τετράγωνο με τον Δία. Δεδομένου ότι ο Δίας είναι ανατέλλων ένας σημερινός αστρολόγος εύκολα θα έλεγε ότι ανατέλλει ένας καινούριος βασιλιάς. Να σημειωθεί ότι οι πέρσες αστρολόγοι ξεκινούσαν την ημέρα τους από τη δύση του Ήλιου και έτσι οι πρώτες μετρήσεις τους ήταν πάντα οι νυκτερινές, δηλαδή το επάνω ημισφαίριο του χάρτη με τα δικά μας μέτρα.
Στο χάρτη παρατηρούμε επίσης την αντίθεση Ποσειδώνα Πλούτωνα, δύο μεγάλων γιγάντων που όπως έχουμε επισημάνει σε μαθήματα Πολιτικής Αστρολογίας συχνά ευθύνονται για την αλλαγή ισχύος στις διάφορες μεγάλες δυνάμεις, ιδιαίτερα για τη σύγκρουση πολιτικο-θρησκευτικών συστημάτων. Πράγματι τα χρόνια της σύγκρουσης του Αλεξάνδρου με τους Πέρσες, από το 332πΧ μέχρι το 328 πΧ είχαμε τη μεγάλη αντίθεση των δύο γιγάντων.
Εκείνη την εποχή βέβαια οι αστρολόγοι κοίταζαν μόνο τους πλανήτες ως τον Κρόνο, επομένως δε θα έβλεπαν αυτή τη συσχέτιση. Θα έβλεπαν σίγουρα όμως την Ανατολή του Δία, αλλά και το ότι η Σελήνη καλυπτόταν από τον Κρόνο. Επομένως αν η μάχη της Έκλειψης ήταν μεταξύ της Ανατολής (Ελλάδα-Ηλιος) και της Δύσης (Περσία-Σελήνη), το τέλος της Σελήνης κοντά στον Κρόνο θα μπορούσε να προβλεφθεί. Από την άλλη οι αρχαίοι αστρολόγοι είχαν άλλους τρόπους να κάνουν πρόβλεψη τότε, καθώς δεν είχε εφευρεθεί καν ο ωροσκοπιακός χάρτης, όπως τον ξέρουμε σήμερα. Κοίταζαν για παράδειγμα προς ποια κατεύθυνση πήγαινε η σκιά της Έκλειψης και η κατεύθυνση στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα τους έδειχνε ποια δύναμη θα επηρεαζόταν.
Κοίταζαν επίσης από πού ήταν ορατή η έκλειψη και τέλος την ημέρα και τον μήνα αριθμολογικά που τα συνέδεαν με διάφορες θεότητες ή δαίμονες που ήταν προστάτες στην κάθε ημέρα (κάπως ανάλογα όπως ερμηνεύουμε εμείς σήμερα τις ζωδιακές μοίρες).
Είναι ενδιαφέρον σε κάθε περίπτωση να βλέπουμε πώς αντιλαμβάνονταν οι αρχαίοι αστρολόγοι τις προβλέψεις στην εποχή τους και πώς αυτές επέδρασαν στον τρόπο σκέψης των βασιλιάδων τους οποίους συμβούλευαν και επηρέαζαν.